خطرات استفاده از آنتی بیوتیک بدون نسخه پزشک
مدير دارو و مواد تحت كنترل معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به هفته آگاهسازی داروهای ضد میکروبی، گفت: مصرف بیرویه آنتیبیوتیکها بدون تجویز پزشک منجر به درمان ناقص و بروز مقاومت نسب به این دسته دارویی میشود.
دکتر بهاره بهمنی روز سهشنبه 30 آبانماه 1402 با بیان این مطلب در گفتگو با وبدا، با اشاره به برنامهریزی انجام شده برای نامگذاری روزهای این هفته، گفت: مسئولیت همگانی، مشارکت اجتماعی با رویکرد یکپارچه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی به عنوان روز نخست معرفی می شود.
وی آموزش، افزایش آگاهی و فرهنگسازی برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی را به عنوان روز دوم بیان کرد و گفت: رسالت رسانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی و دامپزشکی، مصرف مسئولانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی نام های روزهای سوم و چهارم است.
وی افزود: محیط زیست و مدیریت پسماند برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی ، ارائه مسئولانه خدمات سلامت و مدیریت مصرف برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی و پژوهش و فناوری برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی به عنوان برنامه های سایر روزهای این هفته مشخص شده است.
دکتر بهاره بهمنی در ادامه به بیان برخی از نکات پیرامون مصرف مواد آنتی بیوتیک پرداخت و اظهار کرد: مقاومت آنتی بیوتیکی یکی از خطرات مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها و نیز خود درمانی است.
وی با تاکید بر اینکه بیشتر گلودردها و سرماخوردگی ها در فصول مختلف سال نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ندارند، افزود: عفونتی که ما به آن سرماخوردگی می گوییم عمدتا ویروسی بوده و این عفونت نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ندارد.
مدير دارو و مواد تحت كنترل معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی ادامه داد: مصرف انتی بیوتیک در بیماری ویروسی نه عفونت را درمان ميکند و نه مانع از سرايت بيماری مي شود؛ تاثیری نیز در حال بیمار ندارد اما ممکن است عوارض جانبی خطرناک داشته باشد و باعث گسترش مقاومت آنتی بيوتيکی شود.
وی با تأکید بر اینکه مصرف این داروها صرفا باید با دستور پزشک انجام شود، بیان کرد: دوره درمانی آنتی بیوتیک را کامل کنید و پس از فروکش علائم بیماری، مصرف آنتی بیوتیک را قطع نکنید زیرا این کار باعث مقاومت میکروبی می شود.
دکتر بهمنی با بیان اینکه مصرف خودسرانه دارو شایعترین علت مسمومیت در جهان است، افزود: بر اساس گزارشهای گرفتهشده مسکنها و آنتیبیوتیکها پرمصرفترین داروهایی هستند که بهصورت خودسرانه توسط مردم استفاده میشوند مسکنها یکی از پرطرفدارترین داروهایی هستند که خود سرانه و بدون تجویز پزشک برای هر نوع درد و در هر سن و سالی مصرف میشوند غافل از اینکه مصرف بیرویه و نادرست این داروها هم میتواند برای سلامت خطرناک باشد.
وی ادامه داد: آنتیبیوتیکها بعد از مسکنها دومین دسته از داروهای پرمصرف کشور محسوب میشوند که بسیاری از افراد با ظهور اولین نشانههای سرماخوردگی مانند گلودرد این داروها را بهطور خودسرانه مصرف میکنند.
وی اضافه کرد: آنتیبیوتیکها عمدتاً در مقابله با بیماریهای میکروبی و عفونی استفاده میشوند. اما اکثر سرماخوردگیها ویروسی هستند و آنتیبیوتیکهایی که بهصورت وسیع استفاده میشوند هیچ تأثیری روی روند بیماریهای ویروسی نخواهند گذاشت اما متأسفانه باور عمومی این است که وقتی سرماخوردگی ایجاد میشود باید آنتیبیوتیک مصرف کرد.
دکتر بهمنی در پاسخ به این سؤال که مقاومت آنتیبیوتیکی چیست؟ نیز بیان کرد: مقاومت آنتیبیوتیکی یکی از مهمترین معضلات بهداشتی جامعه امروز است. این مسئله بهطور آشکار باعث خطر برای افرادی میشود که عفونت سادهای داشته که در صورت درمان بهموقع و تحت نظارت پزشک میتوانستند بهراحتی بهبود یابند، اما با مصرف نابجای آنتیبیوتیک در دفعات قبل باعث بیتأثیر شدن این داروها شدهاند.
مدير دارو و مواد تحت كنترل معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی ادامه داد: در هرصورت چه مصرف این داروها نابجا باشد و چه بجا، اگر آنتیبیوتیک به میزان کم و ناکافی مصرف شود، باعث میشود آن میکروارگانیسم از بین نرود و مقاوم شود.
وی با اشاره به اینکه مشکل مهمتری هم وجود دارد و آنهم اینکه معمولاً بیمار در اینکه دوز کامل آنتیبیوتیک را به مدت لازم مصرف کند بهاندازه کافی دقت نمیکند، عنوان کرد: یعنی اگر قرار است دارو را برای یک دوره 7 تا 14 روزه مصرف کند طی 2 یا 3 روز اول که علائم بیماریاش فروکش میکند مصرف آنتیبیوتیک را قطع میکند.
دکتر بهمنی تصریح کرد: تنها پزشک است که میتواند از بین انواع مختلف آنتیبیوتیکها ٬ آنتیبیوتیک مؤثر بر بیماری شمارا تشخیص دهد. بهعنوان مثال اگر شما عفونت گوش داشته باشید٬ پزشک تشخیص میدهد که چه نوع از باکتریها اغلب میتواند باعث عفونت گوش شود و چه درمانی برای آن مناسب است.