یکی از دغدغه های بیماران در ماه رمضان روزه داری و چگونگی مصرف داروها می باشد، در این ماه تغییرات بسیار زیادی در فرایندهای معمولی بدن رخ می دهد که این امر می تواند بر روی وضعیت بیماری و دارو درمانی افراد تأثیر بگذارد.

  در ایام روزه داری بیماران هرگز نباید وعده های دارویی خود را خودسرانه حذف نمایند، چرا که این عمل باعث ایجاد اختلال در روند درمان می شود، بنابراین قبل از هر اقدامی حتمأ باید با پزشک معالج خود در این زمینه مشورت نمایند.

  قطع یکباره برخی داروها بسیار خطرناک است، تغییر تعداد دفعات مصرف دارو، زمان مصرف دارو و عدم رعایت فاصله زمانی مصرف دارو می تواند باعث تغییر اثربخشی و تأثیر داروها در بدن شود و مشکلات درمانی ایجاد نماید.

  به صورت کلی غذا می تواند باعث کاهش، افزایش و یا تأخیر در جذب دارو شود. اکثر هموطنان در وعده افطار، روزه خود را با غذاهای حاوی مقادیر بالای کربوهیدرات و چربی به همراه چای باز کرده و یک وعده حاوی پروتئین به عنوان شام بلافاصله بعد آن و یا با2 تا3 ساعت فاصله مصرف می کنند، معمولأ حجم وعده غذای مصرفی در ماه مبارک نسبت به وعده معمولی در سایر اوقات بیشتر است و این نکته حتمأ باید مدنظر قرار بگیرد چون حجم بالای غذا طبیعتأ باعث تأخیر در جذب اکثر داروها می گردد.

  تانن موجود در چای می تواند با فلزهای دو ظرفیتی مثل آهن و کلسیم ترکیب شده و مانع جذب آنها شود.

  در مصرف داروهایی که بعد غذا تجویز می شوند باید به این نکته توجه داشته باشیم که در صورت مصرف بعد از سحری احتمال بروز عوارض تحریک گوارشی نسبت به مصرف بعد از افطار بیشتر است، به علاوه گرسنگی باعث القای آنزیمی و تغییر در فعالیت آنزیم ها می شود به همین دلیل ممکن است در اثربخشی و عوارض دارو با مصرف بعد سحر و افطار تفاوت هایی را مشاهده نماییم.

  از آنجا که مصرف کافی آب و مایعات نقش مهمی در دفع داروها و متابولیت های ناشی از آنها دارد، لازم است دقت شود که در فاصله بین افطار تا سحر به میزان کافی آب و مایعات به بدن روزه داران و به خصوص بیمارانی که دارو مصرف می کنند برسد، این اقدام ضمن تأمین نیاز بدن روزه داران به مایعات، به خصوص در زمانی که ماه مبارک رمضان در فصل گرما قرار دارد، شرایط لازم را برای دفع مناسب داروها و متابولیت های آنها از بدن فراهم خواهد کرد.

راه تجویز دارو:

  انتخاب دارو و راههای مناسب مصرف آن نیاز به هماهنگی پزشک و فتوای مراجع دینی دارد اما به طور کلی راه های تجویز زیر سبب ابطال روزه نمی شود:

 - قطره های چشم و گوش و بینی به شرطی که دارو به حلق نرسد.

 - تمامی مواردی که از طریق پوست جذب بدن می شوند مثل: کرم ها، پمادها و نوارچسب های حاوی مواد دارویی

 - شیاف ها، محلول های واژینال و کرمهای واژینال

 - آمپول های با تزریق زیر پوستی، عضلانی، مفصلی یا وریدی به استثنای تغذیه از راه وریدی، سرم و آمپول های تقویتی

 - شیاف ها و پمادهای مقعدی

سرکار خانم ساغر رضائی مسئول امور داروئی شبکه بهداشت و درمان راز و جرگلان