بيماريهاي منتقله از غذا بيماري هايي هستند كه از خوردن و آشاميدن غذاي آلوده ناشي مي شوند. عوامل اين آلودگي ، باكتري ها ،‌ توكسين ها ،‌ ويروس ها و انگلها هستند.این بیماریها بسیار خطرناک بوده و در مواردی حتی موجب مرگ می شود.

بیماریهای منتقله از غذا به راحتی قابل پیشگیری هستند اما پیشگیری از این عفونتها به یک همکاری وسیع بین بخشی نیازمند است چرا که سلامتی غذا کلیه اقداماتی را شامل میشود که از مزرعه تا سفره در مسیر کاشت ، داشت و برداشت محصولات کشاورزی و دامی و مسیرهای فرآوری ، ذخیره ، حمل ونقل ، توزیع ، نگهداری و مصرف مواد غذایی انجام می گردد.

اصول کلی پیشگیری:

بازرسی گوشت: غذاهای تهیه شده از حیوانات بایستی عاری از آلودگی باشد. با معاینه حیوانات به وسیله کارکنان دامپزشکی قبل و بعد از کشتار می توان از آلوده نبودن آنها مطمئن شد.در کشور ما تمام فرآورده های گوشتی خام توسط سازمان دامپزشکی کنترل و پس از فرآوری توسط معاونتهای غذا و داروی وزارت بهداشت بررسی می گردد.

بهداشت شخصی: تهیه غذا با دستهای برهنه (بدون دستکش) باید به حداقل کاهش یابد. کسانی که در کار تهیه مواد خوراکی مورد نیاز (حمل ونقل ، آماده سازی و پختن ) هستند بایستی بیشترین حد بهداشت فردی را رعایت نموده و توسط مسئولین بهداشتی مورد معاینه و بررسی قرار گرفته و سلامت آنها تایید شود.

معاینه دوره ای این کارگران بایستی الزامی باشد. این کار در تشخیص افراد حامل ، ارزش محدودی دارد ولی با این حال می تواند برخی از منابع آلودگی راحذف کند. معاینه دوره ای به این دلیل ضرورت دارد که افرادی که در بین دو معاینه آلودگی پیدا کرده اند مورد شناسایی قرار گیرند.

کسانی که دارای زخمهای عفونی ، جوش صورت و دمل ، اسهال خونی ، عفونت حلق و… هستند تا درمان کامل باید از تهیه وتوزیع مواد غذایی کنار گذاشته شوند.

مصرف مواد غذایی : زمان بین تهیه و مصرف مواد غذایی بایستی کم باشد. شیر، فرآورده های شیری و فرآورده های تخم مرغ باید پاستوریزه و خوراکی ها به دقت پخته شوند باید گرما به قسمت مرکزی لایه های غذایی برسد و هیچ نقطه ای خام نماند. میکروارگانیسم هایی که موجب مسمومیت غذایی می شوند در گرمایی بالاتر از 60 درجه سانتی گراد از بین می روند .

افزایش و ارتقاء سطح بهداشت محیط: از بهداشت همه سطوح کار ، ظروف و لوازم آشپزخانه و تجهیزات آن باید مطمئن بود و مواد غذایی باید دور از دسترس موش ، مگس، سوسک  و گرد و غبار باشند.

 نگهداری مواد غذایی در یخچال : سرد کردن سریع و نگهداشتن غذای پخته شده اهمیت بسیاری دارد. غذاها نباید در جای گرم نگهداری شوند و باقی مانده غذای خورده نشده باید بلافاصله در محل سرد گذاشته شود تا از تکثیر میکروب ها و تولید توکسین جلوگیری شود . یک دستور طلایی برای بهداشت موادخوراکی " پختن و در همان روز خوردن " است. 

جناب آقای محمد مخدومی کارشناس بیماریهای واگیر شبکه بهداشت و درمان راز و جرگلان