بنام خدا

موضوع جلسه:هم اندیشی اساتید در تدبر در قرآن

تعداد حاضرین در جلسه 22 نفر

استاد جلسه :حجت الاسلام آزموده

سوره مسد [111]
اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى پنج آيه است‏
محتوا و فضيلت سوره:
اين سوره كه تقريبا در اوائل دعوت آشكار پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نازل شده تنها سوره‏اى است كه در آن حمله شديدى با ذكر نام نسبت به يكى از دشمنان اسلام و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله در آن عصر و زمان- يعنى ابو لهب- شده است، و محتواى آن نشان مى‏دهد كه او عداوت خاصى نسبت به پيغمبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله داشت، او و همسرش از هيچ گونه كار شكنى و بد زبانى مضايقه نداشتند.
قرآن با صراحت مى‏گويد: هر دو اهل دوزخند و اين معنى به واقعيت پيوست، سر انجام هر دو بى‏ايمان از دنيا رفتند و اين يك پيشگوئى صريح قرآن است.

 شرح آیات

دو فعل تبّت و تبّ به معنای نفرین «کوتاه و نابود باد »یا خبر « کوتاه و نابود شده است»

نسبت فعل تبت ، به دودست (یدا)دلالت بر شکست و زیان نام برده در کوشش ها وانجام کارها یش دارد ، زیرا دست ، عضو کار وبروز نیات و اخلاق است ، تثنیه ی آن (یدا) گویا اشاره به تلاش وکوشش وسیع است و تبّ در مورد شخص ابو لهب می باشد .

مَا أَغْنَىٰ عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ : چون عنه اشعار به رد و دفاع دارد، لذا مفهوم مَا أَغْنَىٰ عَنْهُ

این است که ابولهب گمان داشت مالی که اندوخته وقدرت ونفوذی که فراهم ساخته او را از هر چه بی نیاز می کند ودر برابر حوادث از او دفاع می نماید واز سقوطش باز می دارد اندوهی که بر سینه ی پر کینه اش فشار آورد اورا از پای در آورد ودیگر بر نخاست تابدنش را بیماری آبله چنان چرکین وعفونی کرد که کسی به او نزدیک نمی شد و چشم از دنیا بست

سَيَصْلَىٰ نَارً‌ا ذَاتَ لَهَبٍ : سَيَصْلَىٰ ، خبر از آینده است ودلالت به نزول این سوره پیش از مرگ ابولهب دارد . ٰ نَارً‌ا : آتش خاصی را می نمایاند . ذَاتَ لَهَبٍ : اشعار به این دارد که آتش این آتش افروز ، دارای ریشه و منشأ و شراره ای است چنانکه حسد وکینه جوئی در درون تاریک ابولهب ریشه داشت واز زبان واعضایش زبانه می کشید .

وَامْرَ‌أَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ : کنایه از زن سخن چین وفتنه انگیز است .