پدر حضرت فاطمه پیامبر اکرم (ص) و مادر ایشان خدیجه بنت خویلد بود. حضرت خدیجه اولین زنی بود که به اسلام روی آورد و تمام ثروت خود را در راه اسلام و مسلمانان صرف کرد.حضرت زهرا (س) خواستگارهای متعددی داشت اما بر اساس خواست پیامبر اکرم (ص) حضرت فاطمه (س) با امام علی ( ع)ازدواج کرد و با مهریه اندکی به خانه شوهرش رفت.
او صاحب دو پسر به نام‌های حسن(ع) و حسین(ع) و دو دختر به نام‌های ام گلثوم و زینب (س) شد و زمانی که برای پنجمین فرزند خودش حامله بود بر اثر ضربه‌ای که به سینه او وارد شد این فرزند را که محسن نام داشت از دست داد. با توجه به این که همه ائمه معصوم ما غیر از امام علی (ع) از طریق حضرت فاطمه (س) به حضرت محمد (ص) می‌رسند به ایشان «ام الائمه» می‌گویند.

ماجرای گرفتن فدک توسط ابوبکر از حضرت فاطمه، پس از وفات پیامبر (ص) اتفاق افتاد. ابوبکر با تکیه بر حدیثی از پیامبر که گفته شده راوی آن فقط خود ابوبکر بوده است، مدعی شد انبیا از خود ارثی بجا نمی‌گذارند؛ اما حضرت فاطمه پاسخ داد که پیامبر (ص) پیش از وفاتشان، فدک را به او بخشیده و امام علی (ع) و ام‌ایمن را بر این سخنش شاهد آورد. بنابر نظر علمای شیعه و برخی از علمای اهل سنت این بخشیدن هنگامی بود که آیه ذوی القربی نازل شد و به پیامبر دستور داد حق ذوی القربی را بدهد.

پس از این اتفاق حضرت فاطمه فرمود: افرادى كه عهد خدا و پیامبر خدا را درباره امیرالمومنین على علیه السلام شكستند و در حق من ظلم كرده و ارثیه‌ام را گرفتند و نامه پدرم را نسبت به فدک پاره كردند، نباید بر جنازه من نماز بگذارند

زمانی که پیامبر اسلام (ص) از دنیا رفت برخلاف دستور ایشان خلفای سه‌گانه با امام علی (ع) بیعت نکردند و برای این که ایشان را برای بیعت با ابوبکر ببرند درب خانه امام علی (ع) را آتش زدند و آن را شکستند. در این بین ضرباتی به حضرت فاطمه (س) وارد شد که باعث بیماری و زمین‌گیر شدن ایشان و سقط فرزندش شد.

حضرت زهرا (س) در روز سوم جمادی‌الثانی سال ۱۱ هجری قمری به شهادت رسیدند. علت شهادت حضرت فاطمه  بر اثر ضربات و لطماتی که به ایشان وارد شده بود. در مورد تاریخ شهادت حضرت فاطمه  (س) نقل‌قول‌های مختلفی وجود دارد که بعضی ۷۵ روز و بعضی ۹۵ روز بعد از رحلت پیامبر (ص) را صحیح می‌دانند. حضرت فاطمه (س) در زمان شهادت ۱۸ سال بیشتر نداشت. ایشان وصیت کرده بود که مراسم غسل و خاک‌سپاری‌اش به صورت شبانه و مخفیانه باشد و کسی از محل دفن حضرت فاطمه (س) باخبر نشود. همچنین ایشان در آخرین لحظات عمرشان به حضرت علی چنین سفارش کردند: پس از من با دختر خواهرم اءمامه ازدواج نما، چون كه او نسبت به فرزندانم مانند خودم دلسوز و متدیّن است. همانا مردان در هر حال نیازمند به زن مى‌باشند.