لزوم توجه به ایمنی تجهیزات گرمایشی برای پیشگیری از مسمومیتهای مرگبار
مدیرگروه سلامت محیط و کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به فرارسیدن فصل سرد و استفاده از وسایل گرمایشی گفت: برای بروز از مسمومیت های مرگبار با مونوکسید کربن ضروری است که به ایمنی تجهیزات گرمایشی در فصل سرد بیشتر توجه شود.
بهروز علیزاده روز سهشنبه 28 آذرماه 1402 در گفت و گو با وبدا با بیان اینکه بررسی دورهای و توجه به ایمنی تجهیزات گرمایشی در این فصول مهم است؛ ادامه داد: مونوکسیدکربن گازی بیبو و بیرنگ است و تشخیص آن به وسیله حواس پنجگانه امکان پذیر نیست از این جهت نیز قاتل خاموش نام دارد.
وی یادآور شد: تمام وسایل گرمایشی ازجمله سیستمهای گرمایش مرکزی، اجاق گاز، موتورخانهها، بخاری، آبگرمکن، پکیج و شومینه که با سوخت فسیلی (گاز، نفت، گازوئیل، بنزین، زغال سنگ) یا چوب و ذغال کار میکنند در صورت احتراق ناقص ممکن است گاز مونوکسیدکربن تولید کنند.
علیزاده بیتوجهی به سالم بودن تجهیزات، استفاده از تجهیزات نامناسب و غیرایمن و یا نصب آنها به شیوه نادرست را از دلایل نشت و انتشار گاز سمی مونوکسیدکربن عنوان و بیان کرد: استفاده از دودکشها و لولههای خرطومی نامناسب نمونهای از تجهیزات غیر ایمن هستند و بهترین مدل دودکش بخاری، انواع لولههای به شکل اچ (H) هستند.
وی، بررسی و کنترل منظم دودکشها از نظر بازبودن را ضروری دانست و گفت: یکی از دلایل انسداد دودکشها، لانهگذاری پرندگان است که با مسدود کردن مسیر عبور باعث پس زدن گازهای ناشی از احتراق و گاز مونوکسیدکربن به درون منازل و مکانهای اداری و مسمومیت ساکنان میشود.
وی نشت گاز از محل اتصال لولههای بخاری چند تکه، قرار دادن لوله بخاری در آب برای مهار گاز مونوکسید کربن را از دیگر دلایل نشت گاز مونوکسیدکربن عنوان کرد.
وی توصیه کرد، شهروندان هنگام استفاده از وسایل گرمایشی و بخاری برای پیشگیری از خطر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن به نکات زیر توجه داشته باشند.
مدیرگروه سلامت محیط و کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با تاکید بر اینکه تا حد ممکن در مسیر دودکش تا پشت بام از حداقل تعداد زانوییها استفاده کنند، افزود: عبور دودکش از سقف کاذب حمام و آشپزخانه و... ممنوع است و باعث نشت گاز مونوکسیدکربن میشود.
وی همچنین در ادامه توصیههایی نیز در این خصوص ارائه داد:
هنگام استفاده از وسیله گرمایشی گاهی با دست دودکش را لمس کنید. اگر سرد باشد خطر انتشار مونوکسیدکربن وجود دارد و نشانه این است که انتقال حرارت همراه مونوکسیدکربن از دودکش به خوبی صورت نمیگیرد.
سرویس منظم و دورهای وسایل گازسوز حتما باید توسط افراد متخصص انجام شود .
در ساختمانهای جدید دریچه هوا در دیوارها تعبیه شده است که به خروج هوا کمک میکند و خطر مواجهه با گاز مونوکسیدکربن را کاهش میدهد اما در ساختمانهای قدیمی بهتر است هرچند ساعت یکبار پنجرهها را باز کنید تا هوای تازه وارد اتاقها شود.
منازل یا اماکنی که دارای شوفاژ و موتورخانه هستند عملکرد تجهیزات موتورخانه باید توسط فرد متخصص بررسی شده و مطمئن شوید هوای موتورخانه وارد منزل مسکونی نمیشود.
هنگام استفاده از بخاری گازی دقت کنید رنگ شعله آبی باشد. رنگ زرد نشان دهنده احتراق ناقص و ایجاد مونوکسیدکربن است.
درپارکینگهای سرپوشیده(فضای بسته) تجمع دود اگزوز ماشینها میتواند باعث مسمومیت با CO و مرگ سرنشینان شود. بنابراین در محیطهای سربسته از روشن نگهداشتن اتومبیل خودداری کنید.
در فضاهای کوچک و بسته مثل اتاقک نگهبانی تهویه مناسب ندارند؛ استفاده از وسایل گرمایشی دارای شعله(مانند بخاری، گاز پیکنیک یا سوزاندن چوب) باعث تولید گاز مونوکسیدکربن و مسمومیت مرگبار میشود.
در مکانهایی که از وسایل گرمایشی استفاده میشود در صورت تجربه علائمی مانند سردرد، سرگیجه تهوع و استفراغ و بیحالی احتمال مواجهه با گاز مونوکسیدکربن را در نظر داشته باشید. پنجره ها را باز کنید تا هوای تازه وارد خانه شود و وسایل گرمایشی را بررسی کنید.