مقدمه
امروزه با افزایش روزافزون علوم به ویژه علوم مرتبط با سلامت و از سویی گسترش و تنوع تقاضا برای دریافت خدمات سلامتی روبرو هستیم. همچنین محدودیت منابع موجود در تمامی جوامع برای پاسخگویی به این نیازها مشهود و معلوم است که بی‌شک نیاز به مدیریت کارآمد و موثر و برنامه‌ریزی دقیق، به هنگام، متوازن و پاسخگویی به تمام مطالبات را طلب می‌کند، برنامه‌ای که بتواند نه تنها مشکلات و معضلات اکنون را راه‌گشایی نماید بلکه با دیدی وسیع، همه جانبه، به هنگام و آینده‌نگر تغییرات و تحولات آینده را نیز مد نظر داشته باشد. تحولاتی مانند تغییر در تقاضا، تغییرات روند سلامتی در جوامع، دگرگونی‌های جمعیتی همچنین تفاوت‌هایی که در منابع موجود ایجاد خواهد شد را مشخص و راه آینده و روش مقابله با مشکلات پیش‌رو را نیز معین کند.
تدوین برنامه راهبردی برای ارائه هر گونه خدماتی در سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف همواره ابزاری بوده است که بتوان به اهداف امروز و فردای جوامع پاسخی مناسب داد و با بازنگری آن در دوره‌های زمانی معین، مسیر و مقصد را آشکار نمود. بنا بر آنچه گفتیم ضرورت تدوین برنامه راهبردی و متعاقب آن تبعیت برنامه‌های عملیاتی از برنامه‌های راهبردی امری است اجتناب‌ناپذیر و ضرورتی است که همواره مورد تاکید وزارت بهداشت و درمان و به تبع آن دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار داشته است.
آنچه در ادامه این مجموعه خواهد آمد برنامه راهبردی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی برای سال‌های 1400-1404 است که به همت معاونت‌های مختلف این دانشگاه و باستناد اسناد بالادستی (سند چشم‌انداز بیست ساله، قانون برنامه ششم توسعه، سیاست‌های کلی سلامت، سند راهبردی پنج ساله توسعه طرح آمایش نظام سلامت و ...) گردآوری، تهیه و تدوین شده است و امید است که با همت کارکنان و حمایت‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد اجرا و ارزشیابی واقع شود.
اینجانب ضمن تشکر و سپاس از آقای دکتر سید احمد هاشمی و همه عزیزانی که در تدوین این برنامه از هر گونه سعی، تلاش و کوششی دریغ نورزیده‌اند؛ رجاء واثق دارم که با همت تمامی دست‌اندرکاران و با عنایت و لطف الهی بتوانیم در انجام رسالت و مأموریت دانشگاه توفیق حاصل نماییم.
دکتر جواد شاهین فر
رییس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
پیشگفتار
با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملـی و کوشـش برنامـه‌ریـزی شـده و مدبرانـه جمعی و در مسیر تحقق آرمان‌ها و اصول قانون اساسی، در چشم‌انداز بیست ساله، ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقـه، بـا هویـت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین الملل. در سند چشم‌انداز بیست ساله کشور اهداف والایی در حوزه‌های مختلف، برای توسعه و ارتقاء جایگاه کشور در نظر گرفته شده است که برخی از اهداف آن در حیطه آموزش، پژوهش و سلامت عبارتند از:
- برخورداری از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تأمین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمـد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره‌مند از محیط زیست مطلوب.
- اصلاح نظام آموزشی کشور، شامل: آموزش و پرورش، آموزش فنی و حرفه‌ای، آموزش عالی و کارآمد کردن آن برای تأمین منابع انسانی مورد نیاز در جهت تحقق اهداف چشم‌انداز.
- تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی و ایجاد فرصت‌های برابر و ارتقـاء سـطح شاخـص‌هایی از قبیل آموزش، سلامت، تأمین غذا، افزایش درآمد سرانه و مبارزه با فساد.
- پشتیبانی از کارآفرینی، نوآوری و استعدادهای فنی و پژوهشی.
- ارتقاء بازار سرمایه ایران و اصلاح ساختار بانکی و بیمه‌ای کشور با تأکید بر کـارآیی، شـفافیت، سلامت و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین.
از مهمترین مسیرهای دستیابی به اهداف چشم‌انداز بیست ساله کشور تهیه برنامه راهبردی سازمان‌هاست تا بر اساس آن گام به گام به تحقق این اهداف نزدیک‌تر شود. در این برنامه لازم است با شناخت محیط داخلی و خارجی، فرصت‌ها، تهدیدها و نقاط ضعف و قوت سازمان مشخص شده تا بر اساس آن ماموریت، اهداف و راهبردهای مناسب تعیین شود. از جمله مهمترین الزامات برای توسعه و رسیدن به اهداف، می‌توان به ارتقاء نقش دانشگاه‌ها و استقلال عمل آنها همراه با توسعه نظام اعتباربخشی، تخصیص بر مبنای عملکرد، حضور مؤثر و جدی اعضاء هیأت علمی و سایر سرمایه‌های انسانی مرتبط با فناوری و نوآوری (شامل محققین، پشتیبانان تحقیق، ارایه کنندگان آموزش) و در حوزه سلامت، مشخص بودن ارتباط فعالیت‌ها با ارتقای سلامت آحاد مردم در این نهادها اشاره کرد.
بعد از تقسیم استان خراسان بزرگ به سه استان خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی، دانشکده علوم پزشکی استان خراسان شمالی در مورخه 22/1/84 با ابلاغ مقام محترم وزارت بهداشت و درمان وقت، از دانشگاه علوم پزشکی مشهد منفک و مستقل گردید و در مورخه 21/2/87 با تصویب شورای گسترش وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، دانشکده پزشکی به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی خراسان شمالی ارتقاء یافت. اولین برنامه راهبردی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در سال 1390 به همت ریاست محترم وقت دانشگاه و همکاری معاونت‌ها (معاونت‌های آموزشی، بهداشتی، تحقیقات و فناوری، توسعه مدیریت و منابع، درمان، دانشجویی و فرهنگی و غذا و دارو) تدوین شد. اکنون با گذشت قریب به 6 سال از اولین برنامه راهبردی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، زمان آن فرا رسیده است که با بررسی نقاط قوت و ضعف و تهدیدها و فرصت‌های موجود به ویژه به دنبال بروز پاندمی کووید-19 و تحولات صورت گرفته در حوزه‌های مختلف آموزش، پژوهش، سلامت و رفاه جامعه، در برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاه بازنگری صورت گیرد تا افق پیش‌روی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی را تا پنج سال آینده روشن نماید.