دکتر محمدرضا اکبری روز سه‌شنبه دوم اسفندماه 1401 در گفت و گو با وب‌دا، با بیان اینکه سیگار کشیدن، استفاده از مواد مخدر، چاقی، قرارگیری در معرض سموم کشاورزی، ابتلا به برخی از بیماری‌ها از جمله تومورها و بیماری‌های مزمن مانند بیماری کم‌خونی سلول داسی شکل، برخی مواد مثل استروئیدها در ورزشکاران بدنسازی و مصرف بر خی داروها و یا انجام درمان‌های پزشکی مانند جراحی یا اشعه مورد استفاده در درمان سرطان‌ها برخی از عوامل مستعدکننده ناباروری در مردان هستند، افزود: نیاز است که مردان به سبک زندگی توجه کرده و به آن اهمیت بدهند.

وی ادامه داد: مردان باید بدانند که مصرف دخانیات به صورت بالقوه باعث کاهش باروری فرد مصرف‌کننده و همچنین شریک زندگی وی می‌شود، مصرف الکل نیز در مردان سبب کاهش تعداد و تحرک اسپرم‌ها می‌شود و همچنین مصرف الکل بر روی کیفیت اسپرم و تولید آن اثر می‌گذارد. الکل می‌تواند مانع تولید اسپرم شود و گاهی سبب ایجاد اسپرم ناقص می‌شود.

دکتر اکبری، عدم تحرک و رژیم غذایی ناسالم را از عوامل موثر در ناباروری ذکر و اعلام کرد: اضافه وزن ناشی از عدم تحرک و رژیم غذایی نامناسب ازجمله عوامل خطرساز در باروری بوده و دیده شده که این عارضه می‌تواند بر میزان ترشح تستوسترون و همچنین تعداد اسپرم‌ها نیز تأثیر بگذارد.

وی اضافه کرد: تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که زمان‌های طولانی را در معرض گرما و حرارت سپری می‌کنند، بیشتر به ناباروری مبتلا می‌شوند، گذراندن زمان طولانی در سونا یا حمام آب گرم، دمای بدن را بالا برده و در تولید اسپرم اختلال ایجاد می‌کند.

وی ذکر کرد: میزان استرس و تنش، سطح تستوسترون و تولید اسپرم را در مردان تحت تأثیر قرار می‌دهد. ژن‌های آنتی اکسیدان، نقش مهمی در تولید اسپرم و عملکرد طبیعی اسپرم ایفا می‌کنند. اختلال ژنتیکی یا پلی مورفیسم عملکردی در این ژن‌ها باعث کاهش کیفیت اسپرم، الیگواسپرمی و غیره می‌شود که با افزایش خطر ناباروری در مردان همراه است.

وی به قرار گرفتن در معرض اشعه، مواد شیمیایی خاص و سموم نیز به عنوان عاملی دیگر اشاره و بیان کرد: مواد شیمیایی و سموم از جمله عوامل خطرساز در باروری افراد است، حشره کش‌ها، اشعه‌های یونیزان و غیریونیزان، دود تنباکو، الکل و استروئیدها ازجمله این مواد پرخطر هستند، این مواد با تأثیر بر میزان هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون، بر سلامت فرد تأثیر گذاشته و سبب اختلال در باروری می‌شود.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی افزود: برخی مشاغل نیز مانند کار در رادیولوژی، کارخانه حلال‌های صنعتی شیمیایی، پالایشگاه، معدن سرب و غیره نیزممکن است در باروری فرد اختلال ایجاد کنند.

دکتر اکبری با بیان اینکه 30 درصد موارد ناباروری به دلیل وجود مشکل در مردان است، یادآوری کرد: این شرایط می‌تواند ناشی از عدم توانایی تولید اسپرم یا انزال اسپرم باشد. گاهی بعضی بیماری‌ها می‌توانند توانایی مرد در تولید مقادیر طبیعی اسپرم و یا انزال اسپرم را تحت تأثیر قرار دهند، به عنوان مثال، مردان دارای اضافه وزن، سیگاری‌ها، یا مردانی که از مواد مخدر استفاده می‌کنند به احتمال زیاد مشکلات اسپرم دارند.

 وی در پاسخ به این سوال که چه زمانی باید به مراکز ناباروری مراجعه کرد؟ بیان کرد: به طور کلی، اگر یک زوج در طی 12 ماه اقدام برای بارداری اگر باردار نشوند، باید به مراکز درمان ناباروری مراجعه کنند. اما خانم‌های 35 ساله یا بیشتر اگر بعد از 6 ماه تلاش باردار نشوند لازم است زودتر به متخصص ناباروری مراجعه کنند، برای مردان با مشکلات بیضه در دوران کودکی یا درمان قبلی سرطان، توصیه می‌شود که بررسی‌های لازم زودتر انجام شود.

 

وی در پاسخ به این سوال که زوج‌های نابارور باید به کجا مراجعه کنند نیز گفت: این زوج ها حتما برای درمان به مراکز درمان ناباروری سطح 2 یا 3  مورد تایید وزارت بهداشت معتبر مراجعه کنند.