علائم و درمان وسواس
مدیر گروه سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی راهکارهایی را برای شناسایی و درمان وسواس فکری و عملی بیان کرد و گفت: افکار و تصاویر ترسناک مبنی بر آلوده شدن با مواد خطرناک هم چون میکروب، آشغال، افکار و تصاویر وحشتناک در رابطه با وقوع پیشامدهای بد به دلیل بی احتیاطی فرد؛ مثلاً آتش سوزی ناشی از نشت گاز در خانه به دلیل روشن ماندن اجاق، یا مثلاً ترس از سرقت از خانه به دلیل قفل نکردن در وپنجره، یا تصادف کردن با یک نفر با ماشین و تصاویر و حر فهایی در ذهن مبنی بر آسیب رساندن به دیگری مثلاً فرزند یا همسر از جمله علائم ابتلا به وسواس فکری است.
دکتر «سیده ریحانه رضوانی» در گفت و گو با وبدا، با بیان اینکه اشخاص مبتلا به وسواس میتوانند علائم متفاوتی داشته باشند، اضافه کرد: وسواسها، افکار، تصاویر یا تکانههایی هستند که معمولاً ناخوشایند بوده و برخلاف خواسته فرد به ذهن می آیند. این افکار با احساسات ناخواسته ای مانند برآشفتگی و اضطراب شدید و میل قوی برای انجام کاری در جهت کاهش این احساسات همراه هستند.
وی برخی از علائم وسوای عملی را نیز بیان و عنوان کرد: چک کردن بدن و علائم جسمانی برای یافتن علائم ابتلا به بیماری خاص،•شستن و ضدعفونی کردن مداوم، انجام کاری برای خنثی کردن فکر اضطراب آور مثل شمردن اعداد یا گفتن کلمه یا ذکری خاص، چندین بار منظم کردن یا قرینه کردن اشیاء و وسایل از جمله این علائم هستند.
وی ادامه داد: شیوع این اختلال در طول زندگی حدود 2 تا 3 درصد است. این اختلال در نوجوانی در پسرها شایعتر است و پس از آن در دو جنس شیوع یکسانی دارد. میانگین سن شروع آن بیست سالگی است و سیر آن معمولاً مزمن است و علائم آن شدت و ضعف پیدا می کند.
دکتر رضوانی در پاسخ به این سوال که چگونه می توانم از انجام عمل وسواسی دست کشید نیز بیان کرد: شکستن چرخۀ انجام عمل یا افکار وسواسی پس از رویارویی با چیزهایی که از آن ها ترس داریم، اهمیت دارد این کار پیشگیری از پاسخ نامیده می شود.
وی افزود: از خانوادۀ خود بخواهید که از چک کردن به جای شما یا اطمینان دادن به شما باگفتن اینکه آلوده نیستید، خودداری کنند. حصول اطمینان ممکن است شما را از رویارویی با چیزی که از آن ترس دارید بازدارد.
به خاطر انجام ندادن عمل وسواسی یا عمل خنثی کننده به خود امتیاز دهید. این یک مرحلۀ مهم در ارزیابی پیشرفت است.
وی عنوان کرد: وقتی که درمان رویارویی را انجام می دهید، یادداشت برداری کنید تا نشان دهید که اضطراب شما رو به کاهش است؛ مثلاً دست زدن به سطل آشغال بدون دستکش و بدون شستن دست ها.
وی یادآوری کرد: کارهای وسواسی جدیدی را جایگزین کارهای وسواسی قبلی نکنید مثل مالیدن مکرر دست ها به جای شستن آن ها.
وی افزود: اگر دست کشیدن یکجا از همۀ رفتارهای وسواسی غیرممکن به نظر می رسد، سعی کنید به صورت تدریجی زمانی که صرف انجام این رفتارها می کنید یا دفعات انجامشان را کم کنید.
وی با بیان اینکه روان پزشکان یا روان شناسان بالینی بهترین کسانی هستند که می توانید با آن ها صحبت کنید، تاکید کرد: آن ها ممکن است روان درمانی یا مصرف دارو را به شما تجویز کنند.اگر آن قدر مضطرب شده اید که از آسیب رساندن به خودتان ترس دارید، هرچه زودتر با روان پزشک، ملاقات کنید و به او بگویید که چه احساسی دارید.