وی در گفت و گو با وبدا؛ با اشاره به سه گروه اصلی داروهای ضد درد توضیح داد: داروهای ضدالتهاب استروئیدی، داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) و اپیوئیدها یا داروهای مخدر، هر کدام مکانیسم اثر و پروفایل عوارض جانبی متفاوتی دارند و انتخاب داروی مناسب باید بر اساس شدت درد، نوع آن، شرایط بیمار و بیماری‌های همراه انجام شود.

 

داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID)

دکتر فخرزارعی توضیح داد: داروهای NSAID برای کاهش التهاب، درد و تب مورد استفاده قرار می‌گیرند و برخلاف داروهای کورتونی، کورتون ندارند. این داروها با مهار آنزیم‌های سیکلواکسیژناز (COX) مانع تولید مواد شیمیایی ایجادکننده درد و تورم می‌شوند.

 

وی افزود: مصرف این داروها ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد، به ویژه در افراد مسن و کسانی که بیماری‌های مزمن دارند. شایع‌ترین عوارض شامل مشکلات گوارشی مانند درد، سوزش سر دل، نفخ، یبوست یا اسهال، تهوع، استفراغ و در برخی موارد خونریزی یا زخم معده است. برای کاهش این عوارض، مصرف دارو همراه غذا یا شیر توصیه می‌شود و در موارد ضروری داروهای آنتی‌اسید نیز تجویز می‌شوند.

 

وی ادامه داد: مشکلات کلیوی از دیگر عوارض مصرف این داروهاست، شایع‌ترین آن احتباس مایعات و ورم پاها است. هرچند سایر مشکلات کلیوی کمتر شایع هستند، اما مصرف طولانی مدت می‌تواند خطر آسیب یا نارسایی کلیه را افزایش دهد.

 

داروهای مخدر (اپیوئیدها)

مدیر نظارت بر دارو و مواد تحت کنترل معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، تاکید کرد که داروهای مخدر معمولاً در بیمارستان‌ها و برای دردهای شدید در بیماری های مزمن و صعب العلاج تجویز می‌شوند و مصرف آن‌ها تحت کنترل پزشکی و تنها با تجویز پزشک امکان‌پذیر است.

 

راهنمای انتخاب داروهای ضد درد

وی گفت: برای دردهای خفیف معمولاً از استامینوفن یا NSAID استفاده می‌شود، در دردهای متوسط از اپیوئیدهای ضعیف مانند کدئین و در دردهای شدید، اپیوئیدهای قوی‌تر تجویز می‌شوند. انتخاب داروی مناسب باید همواره با توجه به شدت درد، علت آن، وضعیت بیمار و عوارض دارویی انجام شود.

 

وی تاکید کرد: مصرف هرگونه مسکن بدون مشورت با پزشک یا داروساز توصیه نمی‌شود. بیماران در صورت نیاز می‌توانند با شماره ۱۹۰ تماس گرفته و راهنمایی‌های دقیق دریافت کنند.

 

دکتر فخرزارعی یادآور شد: مصرف هوشمندانه داروهای ضد درد، رعایت دوز مناسب و توجه به شرایط فردی، کلید کاهش عوارض و افزایش اثربخشی درمان است. عدم رعایت این موارد می‌تواند به مشکلات گوارشی، قلبی-عروقی و کلیوی منجر شود.