خودمراقبتی، زیربنای سلامت فردی در دنیای مدرن
مدیر گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت بهداشتی در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به اهمیت خودمراقبتی اظهار کرد: مفهوم خودمراقبتی از گذشتههای دور مطرح بوده و در قرن ۲۱، با ورود فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی، این مفهوم تکامل یافته و تعریفی جامع پیدا کرده است. وقتی از خودمراقبتی صحبت میکنیم، منظور انسان کاملی است که ابعاد مختلف زندگی خود را مدیریت میکند و با این توانایی میتواند سلامت پایدار خود را شکل دهد.

نازی شکرالهی روز دوشنبه 6 مردادماه 1404 در گفت و گو با وبدا افزود: یکی از پایههای اصلی خودمراقبتی، بعد جسمی آن است. تغذیه سالم، ورزش منظم و خواب کافی، به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. اما سلامت تنها به جسم محدود نمیشود؛ خودمراقبتی ذهنی و روانی نیز اهمیت دارد. داشتن افکار مثبت، رسیدن به خودآگاهی و مقابله با استرسها، از مؤلفههای مهم این بعد به شمار میروند.
وی اضافه کرد: بعد معنوی خودمراقبتی نیز نقشی اساسی دارد. انجام مدیتیشن، راز و نیاز با خداوند، و پایبندی به ارزشهای شخصی، که البته بر اساس فرهنگ هر کشور متفاوت است، روح انسان را تغذیه میکند. از سوی دیگر، خودمراقبتی شغلی مانند رعایت وضعیت نشستن، انجام حرکات کششی، و مصرف صحیح نوشیدنیهایی مانند چای و قهوه، سلامت ما در محیط کار را تضمین میکند.
شکرالهی ادامه داد: در کنار اینها، خودمراقبتی اجتماعی (برقراری روابط سالم با دیگران)، عاطفی (شناخت و ابراز احساسات)، مالی (مدیریت درآمد و هزینهها برای آرامش روانی) و دیجیتال نیز مطرحاند. موضوع خودمراقبتی دیجیتال بهویژه در سال جاری محور اصلی فعالیتهاست. اینکه چقدر از تکنولوژی و فضای مجازی استفاده میکنیم و چگونه میتوانیم برای حضور در این فضاها حد و مرز تعیین کنیم، بخشی از خودمراقبتی هوشمند است.
وی در ادامه افزود: سواد خودمراقبتی یعنی شناخت نیازهای بدن و روان و اقدام آگاهانه برای برآوردن آنها. پیشنهاد ما این است که در طول هفته، ۱۴ ساعت برای خود وقت بگذاریم؛ این به معنی ۲ ساعت در روز است که صرف مراقبت از جسم، ذهن، احساسات و سلامت فردی میشود. این روند در نهایت منجر به افزایش سلامت خانواده و جامعه خواهد شد.
وی گفت: گاهی آنقدر در زندگی روزمره غرق میشویم که حتی لبخند زدن، دیدار با خانواده یا تفریح ساده را فراموش میکنیم. این در حالی است که سادهترین اقدامات مانند سه نفس عمیق صبحگاهی، پیادهروی کوتاه و خواب کافی، میتوانند ذهن را از تنشها پاک کرده و روزی پربار رقم بزنند.
وی تأکید کرد: خودمراقبتی بر اساس نیاز، سن، جنس و وضعیت بدنی هر فرد متفاوت است و کلید آن نیازسنجی فردی است. افراد میتوانند برای راهنمایی و برنامهریزی بهتر به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنند. هرچه عاملیت فرد در مراقبت از خود بیشتر باشد، مراجعه به مراکز درمانی و هزینههای سلامت کاهش مییابد.
نظر دهید