دکتر امید توپچیان، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفت و گو با وبدا، با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در پژوهش و تولید علم، مصداق واقعی تحقق شعار سال و رمز توسعه پایدار در استان است اظهار کرد: دانشگاه در یک سال اخیر کارنامه‌ای درخشان و سرشار از افتخار در حوزه تحقیقات و فناوری بر جای گذاشته که نه تنها جایگاه علمی دانشگاه را ارتقا داده بلکه آثار ملموس آن در زندگی مردم، بهبود کیفیت آموزش دانشجویان و توانمندسازی اساتید کاملاً مشهود است.

 

جهش کمّی و کیفی تولیدات علمی

در طی یک سال، تعداد مقالات علمی بین‌المللی دانشگاه از ۲۴۸ عنوان  به ۳۰۹ عنوان رسیده است. رشدی معنادار به میزان 24.6 درصد. این افزایش تنها در کمیت خلاصه نشده، بلکه کیفیت آثار نیز به‌طور چشمگیری ارتقا یافته است.

 

استنادات بین‌المللی به مقالات دانشگاه نیز از ۵۲۱۸ مورد به ۶۵۹۶ استناد رسیده است، رشدی 26.4 درصدی که نشان‌دهنده مرجعیت علمی بیشتر دانشگاه در سطح منطقه‌ای و جهانی است.

 

شاخص H دانشگاه از ۵۶ به ۶۴ ارتقا یافته است، این شاخص معتبر جهانی بیانگر نفوذ علمی و اثرگذاری پژوهشگران دانشگاه در سطح بین‌المللی است. و همچنین تعداد مقالاتی که اعضای هیئت علمی دانشگاه به عنوان نویسنده اول در آن حضور داشته‌اند نیز با 24.6 درصد رشد از ۳۹ مورد به ۵۷ مورد رسیده است.

 

دکتر توپچیان در این باره تأکید کرد: این شاخص‌ها یعنی پژوهشگران ما توانسته‌اند در مرزهای دانش گام بگذارند و با تحقیقات خود، نه‌تنها به ارتقای نام دانشگاه، بلکه به حل مسائل واقعی سلامت جامعه کمک کنند.

 

از شاخص‌های علمی تا مراکز تحقیقاتی فعال

این پیشرفت‌های کمی و کیفی مقالات، زمانی معنا پیدا می‌کند که به نقش‌آفرینی مراکز تحقیقاتی نگاه کنیم. چرا که این مراکز بازوی اصلی دانشگاه در مسیر پژوهش و نوآوری هستند.

 

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه با اشاره به اقدامات مرکز تحقیقات فرآورده‌های طبیعی و گیاهان دارویی گفت: انتشار ۴۳۴ مقاله و دریافت بیش از ۷۵۶۶ استناد، بستری برای توسعه داروهای گیاهی و ارتقای سلامت مردم در استان فراهم کرده است.

 

وی افزود: مرکز تحقیقات بیماری‌های منتقله بوسیله ناقلین نیز با ۱۶۸ مقاله و ۱۲۹۲ استناد، نقشی مهم در مدیریت بیماری‌های واگیردار داشته است. همچنین مرکز تحقیقات اعتیاد و علوم رفتاری با انتشار ۶۰ مقاله با ۷۶۸ استناد، گامی در شناخت و درمان آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد برداشته است.

 

همین عملکرد چشمگیر مراکز تحقیقاتی، بستری شده است تا دانشگاه بتواند به سمت فناوری و تجاری‌سازی پژوهش‌ها حرکت کند.

 

فناوری و نوآوری، از آزمایشگاه تا زندگی مردم

با اتکا به توانمندی مراکز علمی، معاونت تحقیقات و فناوری در حوزه فناوری سلامت نیز مسیر تحول را پیموده است به نحوی که به گفته دکتر توپچیان در مدت یک سال تعداد ۳۳ طرح فناورانه به ثبت رسیده است که این رقم نسبت به میانگین دو سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است.

 

وی افزود: در بخش ثبت اختراعات نیز از یک اختراع در سال ۱۴۰۲ به ۹ اختراع در یک سال گذشته رسیده‌ایم، رشدی چشمگیر که بیانگر خلاقیت و نوآوری پژوهشگران است.

 

وی به واحدهای فناور مرکز رشد نیز اشاره و عنوان کرد: واحدهای فناور مرکز رشد نیز از ۱۴ واحد  به ۴۹ واحد رسیده است. همچنین تاکنون ۷ شرکت دانش‌بنیان از دل دانشگاه متولد شده و وارد عرصه اشتغال‌زایی و تولید ملی شده‌اند.

 

جشنواره «از ایده تا ثروت»، نقطه عطف ملی

یکی از ثمرات این رشد فناورانه، برگزاری جشنواره ملی «از ایده تا ثروت» بود. پنجمین دوره این جشنواره، صحنه‌ای بی‌بدیل از خلاقیت بود. بیش از ۵۳۱ اثر نوآورانه به دبیرخانه ارسال شد که رشدی ۳۰۰ درصدی نسبت به سال گذشته داشت. حضور پررنگ رسانه‌ها، استقبال نخبگان و مشارکت سرمایه‌گذاران ملی، این جشنواره را به سکوی پرتابی برای پژوهشگران جوان استان تبدیل کرد.

 

همچنین، اختراع «اسپیسر سیمانی آنتی‌بیوتیک‌دار برای درمان عفونت‌های مفصلی» توسط دکتر محمدامین یونسی هروی، دکتر رضا گنجی و دکتر اسماعیل گریوانی، در رویداد ملی اینوتکس ۲۰۲۵ رتبه نخست را کسب کرد. افتخاری ملی برای دانشگاه.

 

این موفقیت‌ها نشان می‌دهد که چرخه پژوهش در دانشگاه از تولید علم تا خلق محصول و ورود به زندگی مردم به‌طور کامل در حال شکل‌گیری است.

 

آموزش، توانمندسازی و تربیت نسل پژوهشگر

برای آنکه این چرخه تداوم یابد، نیاز به نسل تازه‌ای از پژوهشگران توانمند بود. از همین‌رو، معاونت تحقیقات و فناوری در حوزه آموزش نیز دستاوردهای درخشانی داشته است، در این باره نیز معاون تحقیقات و فناوری برگزاری ۱۵ کارگاه آموزشی تخصصی با موضوعاتی همچون «مهارت‌های ارتباطی»، «مدیریت تضاد»، «تفکر سیستمی»، «ایده‌پردازی و خلاقیت» را یادآوری کرد.

 

وی عنوان کرد: راه‌اندازی تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته همچون دستگاه فلوسایتومتری در آزمایشگاه جامع تحقیقات، فرصتی بی‌بدیل برای اجرای پروژه‌های بین‌رشته‌ای در حوزه سلولی و مولکولی فراهم کرد.

 

این اقدامات آموزشی، حلقه اتصال مهمی میان پژوهش‌های بنیادی، طرح‌های فناورانه و نیازهای واقعی جامعه ایجاد کرده است.

 

میراث ماندگار علمی

ادبیات علمی بدون نشر و ارزیابی پایدار نمی‌ماند. به همین دلیل، دانشگاه در بخش انتشارات و علم‌سنجی نیز گام‌های مؤثری برداشته است. به گفته دکتر توپچیان در مدت یک سال ۱۰ عنوان کتاب توسط دانشگاه به چاپ رسیده است. آیین‌نامه انتشارات بازبینی و شفاف‌سازی شده و فرم‌های داوری به‌روز و سامانه‌های مرتبط اصلاح شده اند.

 

در حوزه علم‌سنجی، نیز انتشار تازه‌های علم‌سنجی از ۸ مورد به ۱۱ مورد در یک سال اخیر رسیده است.

 

این تلاش‌ها باعث شده است هم آثار پژوهشگران به درستی ثبت و ماندگار شود و هم مسیر آینده پژوهش با داده‌های دقیق و شاخص‌های معتبر هدایت شود.

 

با این پشتوانه ارزشمند، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی امروز بیش از هر زمان دیگری آماده است تا نقش محوری خود را در تحقق شعار سال، یعنی سرمایه‌گذاری در تولید ایفا کند.

 

دکتر توپچیان گفت: سرمایه‌گذاری در تولید علم و فناوری، راهی است که بی‌واسطه بر کیفیت زندگی مردم اثر می‌گذارد. از ارتقای خدمات درمانی گرفته تا تولید داروهای نوین، از توانمندسازی دانشجویان تا خلق شرکت‌های دانش‌بنیان، همه این‌ها نشان می‌دهد که دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با تمام توان در در این دانشگاه آینده‌ای روشن و امیدبخش است.