پیامدهای مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک

این پزشک متخصص در گفت و گو با وبدا، مصرف نابجا و بیش از حد آنتی‌بیوتیک‌ها نه‌تنها بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا گلودردهای ویروسی را درمان نمی‌کند، بلکه تبعات جدی برای بدن دارد.

 

وی با اشاره به عوارض کوتاه مدت مصرف بی رویه آنتی بیوتیک، افزود: بروز حساسیت‌های دارویی، تهوع، اسهال و بثورات پوستی، تخریب باکتری‌های مفید روده و بروز عفونت‌های قارچی، آسیب کبدی و کلیوی در اثر مصرف مکرر یا ترکیب داروها از این دسته عوارض قرار دارند.

 

دکتر عباس ارجمند ادامه داد: افزایش خطر عفونت‌های مکرر دستگاه گوارش و ادراری، تضعیف سیستم ایمنی بدن، اختلال در جذب ویتامین‌ها و مواد مغذی از عوارض میان مدت و ایجاد سویه‌های مقاوم باکتریایی مانند E. coli مقاوم، سودوموناس مقاوم و استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) و بی‌اثر شدن بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌های رایج در درمان بیماری‌هایی مانند عفونت‌های ریوی، زخم‌های عفونی، عفونت‌های مجاری ادراری، سل، و حتی عفونت‌های پس از جراحی و افزایش مرگ‌ومیر ناشی از عفونت‌های غیرقابل درمان در بیمارستان‌ها از عوارض بلند مدت است.

 

دکتر ارجمند اضافه کرد: امروزه مقاومت میکروبی نه‌تنها سلامت فردی، بلکه امنیت سلامت جهانی را تهدید می‌کند. اگر همین روند ادامه یابد، تا سال ۲۰۵۰ مقاومت دارویی می‌تواند سالانه بیش از ۱۰ میلیون مرگ در جهان رقم بزند، آماری که از مجموع مرگ‌های ناشی از سرطان هم فراتر خواهد رفت.

 

راهکارها و نقش گروه‌های مختلف

وی با اشاره به نقش عموم و گروه های مختلف در مدیریت مصرف آنتی بیوتیک ها خاطرنشان کرد: مردم باید از مصرف خودسرانه دارو و خرید آنتی‌بیوتیک بدون نسخه پزشک پرهیز کنند و هیچ‌گاه درمان ناقص را نیمه‌کاره رها نکنند. نگهداری آنتی‌بیوتیک در منزل و استفاده دوباره از داروی باقی‌مانده از درمان قبلی، یکی از خطرناک‌ترین عادات است.

 

وی با اشاره به نقش کادر درمان ادامه داد: پزشکان در موارد ویروسی از تجویز غیرضروری اجتناب کنند و با آموزش بیماران، از اصرار بی‌مورد آنان برای دریافت آنتی‌بیوتیک جلوگیری کنند.

 

وی به نقش دولت و نهادهای سیاست‌گذار نیز اشاره و عنوان کرد: نقش کلیدی در نظارت بر فروش بدون نسخه دارو، اجرای برنامه‌های «نظارت بر مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک»، و ارتقای آگاهی عمومی دارند. اجرای کمپین‌های آموزشی در رسانه‌های ملی و مدارس می‌تواند پایه‌ای برای تغییر رفتار عمومی باشد.

 

دکتر ارجمند تأکید کرد: آنتی‌بیوتیک، شمشیری دولبه است. همان‌طور که روزی نجات‌بخش جان میلیون‌ها انسان بود، امروز اگر بی‌محابا مصرف شود، می‌تواند عامل مرگ نسل‌های آینده شود. مهار این بحران فقط با همکاری مردم، پزشکان و دولت ممکن است.