جهاد سازندگی نهادی انقلابی است که در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ به فرمان آیت اله روح‌الله خمینی برای رسیدگی به مناطق محروم و دورافتاده ایران تاسیس شد.

اندیشه تاسیس جهاد سازندگی، نخستین بار، با عنوان طرح اعزام گروه‌های ۱۰ نفره دانشجوئی به مناطق محروم و با پیشنهاد یکی از اعضای هیات علمی دانشکده فنی دانشگاه تهران، مطرح شد. سپس، طرح موضوع به رهبر انقلاب ایران خمینی داده شد و او در ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ فرمان تشکیل جهاد را صادر کرد. افرادی همچون بهشتی از حامیان این حرکت مردمی و دانشجویی بود.

بعدها و پس از یک دوره آغازین، جهاد سازندگی به وزارتخانه‌ای در دولت تبدیل شد و سرانجام با ادغام در وزارت کشاورزی، نام وزارت جهاد کشاورزی را بخود گرفت و منحل شد.