دکتر ساناز تبریزی در گفت و گو با وبدا دلایل شایع سرفه مزمن را برشمرد و گفت: آسم، ریفلاکس معده به مری (GERD) و ترشحات پشت حلق یا رینیت مزمن سه عامل اصلی هستند.

 

برونشیت مزمن چیست؟

 

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی عنوان کرد: برونشیت مزمن نوعی بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) است و با سرفه‌ و خلط مداوم مشخص می‌شود. تعریف علمی آن شامل سرفه‌ای است که حداقل سه ماه در سال و به مدت دو سال متوالی ادامه داشته باشد. در این بیماری، راه‌های هوایی دچار التهاب و انسداد مزمن و آسیب می‌شوند.

 

وی بیان کرد: مصرف سیگار یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برونشیت مزمن و سرطان ریه است. مصرف سیگار، سیگارهای الکترونیکی (ویپ‌ها) به شدت در افزایش این بیماری‌ها، حتی از سنین پایین، تأثیرگذار بوده‌اند. در صورت مشاهده سرفه همراه با کاهش وزن، بلافاصله باید تصویربرداری تشخیصی از ریه انجام شود.

 

وی اضافه کرد: مصرف سیگار، آلودگی هوا، تماس‌های شغلی (مانند مواجهه با مواد شیمیایی، گرد و غبار صنعتی و دود سوخت‌ها)، سابقه خانوادگی (ژنتیک)، استفاده از سوخت‌های فسیلی و سنتی مانند تنورهای هیزمی از جمله علل و عوامل برونشیت مزمن هستند.

 

وی به درمان این بیماری نیز اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: ترک سیگار (که نخستین و مهم‌ترین گام درمان است)، بازتوانی ریوی و آموزش بیمار، درمان دارویی متناسب با شدت بیماری، تغذیه مناسب و هماهنگ با وضعیت بیمار، از جمله اقدامات درمانی هستند. همچنین در موارد پیشرفته و خاص، مانند بیماری آمفیزم که از زیرگروه‌های بیماری انسدادی مزمن ریه محسوب می‌شود، جراحی نیز در برخی بیماران می‌تواند مؤثر واقع شود.

 

دکتر ساناز تبریزی با اشاره به نقش تغذیه در بهبود این بیماران، یادآوری کرد: بیماران معمولاً با تجربه شخصی درمی‌یابند کدام مواد غذایی علائمشان را تشدید می‌کند. اما به طور کلی، مواد غذایی حاوی مواد نگهدارنده، سولفیت‌ها، رنگ‌های خوراکی و افزودنی‌ها (مانند سوسیس، کالباس، سس کچاپ و برخی لبنیات) ممکن است موجب تشدید سرفه و علائم تنفسی شوند. در مقابل، مصرف سبزیجات تازه و غذاهای خانگی توصیه می‌شود.

 

وی در پاسخ به این سوال که آیا چکاپ و غربالگری سالیانه باید انجام شود، گفت: غربالگری سالیانه برای عموم مردم توصیه نمی‌شود، اما برای افراد در معرض خطر از جمله: مصرف‌کنندگان سیگار یا ویپ، افراد با سابقه خانوادگی سرطان ریوی در اقوام نزدیک، افرادی با تماس شغلی با آلاینده‌ها چکاپ‌های منظم و تصویربرداری‌های دوره‌ای توصیه می‌شود.

 

این فوق تخصص ریه در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از دستگاه های تصفیه هوا که امروزه تبلیغ می شود برای این پیشگیری و یا بهبود این بیماری ها کارایی دارد یا خیر، نیز بیان کرد: استفاده از این دستگاه‌ها در منازل چندان مؤثر نیست، مگر آن‌که دستگاه دارای فیلتر HEPA باشد و قدرت لازم برای تصفیه هوای کل فضای خانه را داشته باشد. در غیر این صورت، نباید به آن به عنوان راه‌حل قطعی تکیه کرد.